Moment, w którym zauważamy policjanta każącego nam zatrzymać się do kontroli, nie należy do przyjemnych. Nawet jeśli nic nie przeskrobaliśmy, to jest to z reguły stresująca chwila. Ale czy każdy z nas wie jak się zachować podczas rutynowej kontroli drogowej?
Kontrola drogowa – nieoznakowany radiowóz
Zacznijmy od sprawy najważniejszej. Pojazd może być zatrzymany zarówno przez funkcjonariusza umundurowanego, jak i tego bez munduru. Istnieje jednak istotna różnica:
- umundurowany policjant może nas zatrzymać do kontroli w każdym miejscu i o każdej porze dnia i nocy
- nieoznakowany patrol policji natomiast może nas zatrzymać jedynie w terenie zabudowanym i tylko za dnia. Po zmroku nieumundurowany policjant, nie może zatrzymać samochodu do kontroli
PAMIĘTAJ! Nieumundurowani funkcjonariusze mają obowiązek rozpocząć kontrolę drogową od okazania legitymacji służbowej. Policjant w mundurze może to zrobić na wyraźne żądanie kierowcy. Co ważne, dokument powinien zostać okazany w taki sposób, aby osoba kontrolowana mogła w swobodny sposób zanotować dane policjanta.
Kontrola drogowa – procedura
Policjant w mundurze może zasygnalizować chęć zatrzymania pojazdu na kilka sposobów:
- przy dobrej widoczności, policjant posłuży się tzw. lizakiem lub otwartą dłonią
- przy ograniczonej widoczności np. w czasie mgły lub po zmroku, użyje latarki z czerwonym światłem lub tarczy z odblaskowymi elementami w kolorze czerwonym
Policjant nieumundurowany może zatrzymać nas tylko przy użyciu „lizaka”, bądź latarki z czerwonym światłem lub tarczy z odblaskowymi elementami w kolorze czerwonym.
Jeżeli zdarzy się tak, że policjant bez munduru, stojąc przy nieoznakowanym radiowozie wymachuje do nas ręką – mamy prawo mieć wątpliwości co do jego wiarygodności. Warto wtedy zadzwonić na numer 997, pod którym uzyskamy informację o patrolu nieoznakowanego pojazdu w konkretnej lokalizacji.
Jeżeli czujemy zagrożenie, możemy zaryglować drzwi samochodu od zewnątrz, powoli podjechać do funkcjonariusza i poprosić o wylegitymowanie. Jak już wiemy, policjant nieumundurowany ma obowiązek się wylegitymować w taki sposób, abyśmy mogli zanotować jego dane.
Patrol policji może również nas zatrzymać z jadącego radiowozu (oznakowanego lub nie). Sygnalizuje ten zamiar wysyłając w kierunku kierowcy niebieskie światło błyskowe oraz sygnał dźwiękowy. W przypadku nieoznakowanego radiowozu możemy spotkać się z diodową tabliczką informacyjną umieszczoną za tylną szybą pojazdu.
Kontrola drogowa – jak się zachować
Jeżeli zauważymy, że policjant nakazuje nam zatrzymanie się do kontroli – musimy to zrobić. Niezatrzymanie pojazdu na znak policjanta jest traktowane jako przestępstwo. Kierowca, który zignoruje wezwanie policjantów może trafić do więzienia nawet na 5 lat!
Kontrola może się odbyć w każdym miejscu wskazanym przez policjanta. Zatrzymajmy samochód w taki sposób, aby nie utrudniać ruchu ani nie zagrażać bezpieczeństwu innych uczestników ruchu drogowego.
Policjant ma prawo zatrzymać samochód nawet w miejscu niedozwolonym przez przepisy czy znaki drogowe (w takiej sytuacji radiowóz powinien mieć włączone niebieskie światło błyskowe).
Po zatrzymaniu pojazdu, uchyl szybę, a dłonie pozostaw na kierownicy, aż do momentu pojawienia się policjanta.
PAMIĘTAJ! Ani Ty, ani pasażer, nie możecie opuścić pojazdu bez wyraźnego polecenia funkcjonariusza.
Kontrola drogowa – podstawa prawna
Podstawą prawną do przeprowadzenia kontroli drogowej jest ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. – prawo o ruchu drogowym.
Prawidłowa kontrola rozpoczyna się od podania przez policjanta stopnia, imienia, nazwiska i pełnej nazwy jednostki oraz przyczyny zatrzymania. Przyczyną kontroli może być podejrzenie o popełnienie wykroczenia, może to być również kontrola ze względu na popularną markę samochodu, która najczęściej ulega kradzieży, lub po prostu rutynowe działania drogówki.
Kontrola drogowa – co może policjant
Prawda jest taka, ze policjant ma szeroki zakres praw. Funkcjonariusz oprócz wydawania wiążących poleceń, ma prawo:
- sprawdzić dokumenty kierowcy oraz pojazdu
- zbadać stan trzeźwości kierowcy oraz pasażera
PAMIĘTAJ! Pasażer może zostać poddany testowi alkomatem, tylko w przypadku kiedy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mógł kierować autem. Zarówno kierowca jak i pasażer mogą odmówić poddania się testowi alkomatem na zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu. W takiej sytuacji policjanci zabierają podejrzanego do najbliższego szpitala, w którym zostanie pobrana krew. Jeśli zatrzymany zacznie stawiać opór, pobranie krwi zostanie wykonane wbrew jego woli. Jeżeli jednak kierowca czy pasażer zgodzi się na test alkomatem i wynik będzie pozytywny – ma prawo do powtórzenia badania w warunkach szpitalnych.
- osobiście sprawdzić stan techniczny samochodu
- tymczasowo odebrać samochód. Dojdzie do tego, gdy kierowca:
-prowadzi auto pod wpływem alkoholu
-nie posiada wymaganych dokumentów czy też opłaconej składki OC
-przekroczył dozwoloną liczbę punktów karnych
-samochód, który prowadzi jest w fatalnym stanie technicznym lub narusza wymogi ochrony środowiska
- zaprosić kierowcę do radiowozu, by przeprowadzić kontrolę trzeźwości, obejrzeć nagranie z wideo rejestratora czy spisać zeznania, gdy kierowca jest świadkiem incydentu drogowego
- przeszukać samochód, ale tylko przypadku gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że kierowca popełnił czyn zabroniony.
PAMIETAJ! Otwarcie klapy bagażnika czy maski NIE jest przeszukaniem. Są to czynności, do których policjanci są uprawnieni w ramach wykonywania kontroli stanu technicznego pojazdu. Jeśli policjanci chcą przeszukać bagaż, możesz zażądać podania podstawy i spisania protokołu.
Kontrola drogowa – mandat za brak dokumentów to już przeszłość?
Brak mandatu za nieposiadanie dowodu rejestracyjnego lub polisy OC w samochodzie? Tak to możliwe! Jeszcze w tym roku mają wejść w życie nowe przepisy znoszące obowiązek posiadania dowodu rejestracyjnego i polisy OC podczas kontroli drogowej.
Jak zatem policja będzie weryfikować informacje o pojeździe? Do tego celu posłuży strona Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP). Już teraz znajdują się tam te same dane, które widnieją na papierowym dowodzie rejestracyjnym.
Ponadto, informacje te są również dostępne dla kierowców, którzy mogą sprawdzić termin ważności swojej polisy OC, badania technicznego auta, itd. Wystarczy wejść w zakładkę Mój Pojazd.
Nowe przepisy mają zostać uchwalone w ciągu najbliższych miesięcy.
Kontrola drogowa – komu wolno?
Ustawa o ruchu drogowym upoważnia również inne służby do dokonywania kontroli drogowej – Straż Parku, Strażników Leśnych, Straż Graniczną, Organy Celne, Straż Gminną oraz Inspekcję Transportu Drogowego. Najszersze uprawnienia ma policja. Nie oznacza to jednak, że podczas kontroli przeprowadzanej przez funkcjonariuszy innych jednostek, możesz pozwolić sobie na więcej.
